“Investing is not about markets. Investing is about enjoying the returns earned by businesses.” – John C. Bogle
Indexbeleggen is in 20 jaar tijd een waanzinnig succesverhaal geworden. Fondsengiganten Blackrock en Vanguard beheren samen nu meer dan $15 biljoen aan vermogen.
Voor de gemiddelde belegger betekent dit een enorme vooruitgang. Lage kosten en een laagdrempelige toegang tot verschillende aandelenmarkten.
Toch lijkt indexbeleggen tegenwoordig steeds meer op actief beleggen. Dat leggen we graag straks uit.
Maar eerst terug naar de basics van (index)beleggen.
Wat zijn de voordelen van indexbeleggen?
Als je belegt in een indextracker, scoor je op een goedkope en makkelijke manier bijna hetzelfde rendement als de index. En die index, in dit geval de S&P 500 index, verraste je de afgelopen 10, 20 en 50 jaar met een hartstikke mooi jaarlijks rendementi.
• De laatste 10 jaar: 10,3%
• De laatste 20 jaar: 9,9%
• De laatste 50 jaar: 10,8%
Waarom stijgen aandelenkoersen op de lange termijn?
Omdat de winsten van de bedrijven stijgen. Kijk maar eens naar de volgende grafiek.
Blijven die bedrijfswinsten ook in de toekomst stijgen? Dat denken wij wel. En daar hebben we twee redenen voor.
1. De economie groeit
En dus ook de bedrijfswinsten.
Op de lange termijn bestaat de steeds groter wordende economische taart uit twee ingrediënten: de bevolkingsgroei en de productiviteit.
In een formule: economische groei = bevolkingsgroei + productiviteit
Dat de groei van de bevolking een grote rol speelt, is zo klaar als een klontje. Meer mensen op deze aardbol betekent meer mensen die goederen en diensten produceren en ze consumeren.
En productiviteit betekent dat we steeds meer kunnen met minder. De industriële revolutie, de auto, het vliegtuig, het internet en kunstmatige intelligentie zijn hiervan voorbeelden.
2. De index is een levend wezen dat zich aanpast aan een veranderende wereld
Als je belegt in een index, beleg je passief. Je hoeft verder helemaal niets te doen. Maar de index waarin je belegt, is allesbehalve passief. Die leeft.
Ten eerste is beleggen in aandelen een fantastische manier om te profiteren van de asymmetrie van het rendement op aandelen. Want…
Als de koers van een aandeel daalt, kun je maximaal 100 procent verliezen. Maar als het aandeel stijgt, zit er geen grens aan hoeveel het aandeel kan stijgen.
Op 15 november 2005 debuteert het aandeel Amazon in de S&P 500 index op een koers van $2,27. En op 31 augustus 2023 staat de koers op $138,01. Dat is een winst van ruim 5.979 procent! De beurswaardeii van Amazon steeg in die periode met meer dan 1.400 miljard dollar.
Ten tweede hoef je zelf helemaal niks te doen om te beleggen in winnaars, zoals Amazon. De index kiest ze voor je uit. Kijk maar naar de volgende tabel:
Sinds 2000 is de lijst met de tien grootste ondernemingen in de S&P 500 index, op twee namen na, volledig vernieuwd. Alleen Exxon en Microsoft bleven in de top 10.
Ten derde, de index lost ook het probleem van de verliezers voor je op.
Sam Roiii schrijft dat tussen 1 januari 1995 en 30 juni 2021 711 bedrijven uit de S&P 500 index verdwenen en werden vervangen.
Van die afvallers verdween ruwweg een kwart naar indices voor kleinere bedrijven, zoals de mid-cap index of de small-cap index. De reden daarvoor was dat het bedrijf door tegenwind te klein werd voor de S&P 500 index.
Driekwart van de afvallers verdween helemaal van het toneel. Zij vielen af doordat ze fuseerden of overgenomen werden.
De vervangers zijn bedrijven die kunnen groeien en op termijn misschien wel net zo groot en belangrijk worden als Amazon.
Is indexbeleggen daarom makkelijk?
Het lijkt er wel op, nietwaar?
Helaas ontkom je er als indexbelegger niet aan dat die index wel eens fors kan dalen. Of je zelfs tien jaar lang helemaal niets oplevert.
Alleen al in de jaren 2000 daalde de S&P 500 index vier keer met meer dan 20 procent. Bovendien was het rendement van de index gedurende de tien jaar vanaf 1999 tot en met 2009 negatief. Een belegging van 100.000 dollar eindigde het decennium met een waarde van slechts 93.000 dollar.
En het kan nog extremer! Een belegging in de Japanse Nikkei Index in 1991 heeft, zonder dividend, 30 jaar lang geen positief rendement opgeleverd.
Indexbeleggen is daarom alleen makkelijk als je de forse beurscorrecties en de lange periodes zijwaarts kunt zien als de prijs die je moet betalen om te genieten van een langetermijnrendement van 9 tot 10 procent.
Waarom lijkt indexbeleggen steeds meer op actief beleggen?
De wereldwijde aandelenbeurzen zijn een stuk geconcentreerder dan je denkt.
Neem bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Met een belegging in de S&P 500 beleg je in de grootste 500 Amerikaanse bedrijven. Breed gespreid denk je dan? Helaas.
De grootste 10 bedrijven zijn goed voor 32 procent van de index. Koop je de S&P 500, dan beleg je dus erg geconcentreerd!
De afgelopen jaren is de concentratie in de Amerikaanse index fors toegenomen. In 2008 waren de vijf grootste bedrijven in de S&P 500 verantwoordelijk voor 14 procent van de marktwaarde. Nu is dat 24 procent!
In Europa is dat niet anders. In de Eurostoxx 600, de 600 grootste bedrijven van Europa, zijn de grootste 10 bedrijven verantwoordelijk voor één vijfde van de index. En die concentratie is de laatste twee jaar erg hard opgelopen.
En in Nederland maken we het nog bonter. De drie grootste bedrijven in de AEX, Shell, Unilever en ASML, zijn goed voor vijftig procent van de index! Beleg je in de AEX? Dan heb je pas een super geconcentreerde portefeuille.
En zelfs als je belegt in de meest gespreide index, de wereldindex, is je grootse positie Apple met 4,6 procent van je portefeuille.
Is concentratie in de index een probleem?
Ja, nee en misschien. Het lijkt ons verstandig om je er in ieder geval van bewust te zijn.
De laatste jaren hebben indexbeleggers geprofiteerd van deze concentratie. De grootste bedrijven leverden een groot deel van het totale rendement.
En dit jaar is dat eigenlijk niet anders. Kijk maar eens naar de volgende grafiek. Deze laat de rendementen in 2023 zien van verschillende indexen tot en met september.
Daarin zien we duidelijk dat de grote bedrijven in Amerika en Europa het rendement leiden.
Dit contrast is zelfs nog groter als we naar de Nasdaq kijken. Daar zijn de vijf grootste bedrijven verantwoordelijk voor 70 procent van het rendement.
En in het kleine broertje van de Nasdaq, de Nasdaq 100, is de concentratie zelfs zo opgelopen dat de index dit jaar besloot de concentratie bewust kleiner te maken. Een wel erg actieve beleggingskeuze voor een passieve index.
De rendementen dit jaar zijn vertekend door de grote bedrijven in de index. Als je de grote bedrijven dit jaar niet meeneemt in de berekeningen, vallen de rendementen fors tegen.
Zonder de grote bedrijven levert de Amerikaanse S&P 500 dit jaar een mager rendement op. Het middelste bedrijf, de mediaan, is slechts met 1,5 procent gestegen.
En een gelijk-gewogen S&P 500, waarin elk bedrijf hetzelfde gewicht heeft, daalde dit jaar zelfs met een half procent.
En wat brengt de toekomst voor indexbeleggers?
Wij hebben niks tegen indexbeleggen. Met een indexbelegging behaal je het rendement van de index. Toch neem je vandaag onbewust steeds meer geconcentreerde risico’s.
Passieve portefeuilles die blind vertrouwen op de grootste bedrijven in de index zijn kwetsbaar als het sentiment rondom deze bedrijven in de toekomst draait.
Dat betekent zeker niet dat je ze allemaal hoeft te vermijden. Wij denken dat een aantal van de grote bedrijven interessante beleggingen zijn.
Wij geloven ook dat elk bedrijf moet worden geëvalueerd op basis van zijn competitieve positie, winstvooruitzichten, waardering en algehele plaats in een portefeuille. Wil je het over tijd beter doen dan de index? Dan is het handig om fors af te wijken van de index. Dat doen wij met de IBS 30.
–
i) https://ofdollarsanddata.com/sp500-calculator/
ii) Beurswaarde = aantal uitstaande aandelen maal de koers van het aandeel
iii) 700+ reasons why S&P 500 index investing isn’t very ‘passive’, Sam Ro, 11 apr 2022