Beleggen is de studie van hoe mensen zich gedragen met geld

“When I see a bubble forming, I rush into buy, adding fuel to the fire. That’s not irrational.”

George Soros

En dat gedrag is soms totaal bizar.

Volgens George Soros heeft elke zeepbel twee componenten: een koersstijging en een onzinnige reden voor die koersstijging.

De koersstijging en die onzinnige reden jutten elkaar op. Af en toe testen korte koersdalingen het geloof in die onzinnige reden. Maar als het geloof sterk genoeg is, blijven de koersstijging en de onzinnige reden elkaar versterken.

Uiteindelijk drijven de verwachtingen van beleggers zo ver af van de werkelijkheid dat ze moeten erkennen dat ze mis zitten. De koersstijging slaat dan om in een crash.

De oorspronkelijke beleggers in het aandeel GameStop vonden het bedrijf te goedkoop. Later veranderde die reden in: “we moeten de hedge funds een hak zetten” en “we gaan stelen van de rijken”.

Een volstrekt onzinnige reden om een koersstijging van 1.700 procent in één maand goed te praten.

Het wachten was dan ook op de speldenprik.

Die kwam toen de online broker Robinhood vanwege de massale handel in het aandeel GameStop niet meer aan z’n financiële verplichtingen kon voldoen bij het afhandelen van de transacties.

Nu konden beleggers het aandeel GameStop niet meer kopen. Alleen nog maar verkopen.

Poef!

Is het rationeel om te beleggen in een zeepbel?

Professionele beleggers denken vaak dat de beurs of een aandeel één correcte prijs heeft. Een prijs die je bovendien met formules kunt uitrekenen. En als de koers hoger staat dan die ‘correcte’ prijs dan is de beurs of het aandeel overgewaardeerd.

Maar geld zoekt altijd het hoogst mogelijke rendement. En als koersen hard stijgen, duiken speculanten er bovenop. Want zij denken: “als het aandeel vandaag stijgt, stijgt het morgen ook.” En dat is rationeel. Want zij hebben geen tijdshorizon van jaren. Meestal maar van één dag!

“Effe vlug m’n studieschuld afbetalen.”

Want wat denk je dat speculanten doen als ze koersen zien oplopen? Niets? Natuurlijk niet. Zo werkt de wereld niet. Ze willen hun graantje meepikken. En een speculant heeft lak aan een wereld waar de regels van het langetermijnbeleggen – zoals waardering – regeren.

Want die regels zijn helemaal niet relevant voor het spelletje dat ze spelen.

Je kunt meewarig je hoofdschudden omdat ze zoveel risico nemen…, maar je kunt ze niet irrationeel noemen.

Wanneer is een zeepbel gevaarlijk?

Een zeepbel richt pas grote schade aan als langetermijnbeleggers het spelletje mee gaan spelen.

De internetzeepbel schoot een gat van zes biljoen dollar in het vermogen van Amerikaanse gezinnen. En de zeepbel op de huizenmarkt maakte die gezinnen acht biljoen dollar armer.

Speculanten en langetermijnbeleggers weten van elkaar amper dat ze bestaan. Maar een zeepbel zorgt ervoor dat ze ongemerkt op elkaar aflopen. En als ze botsen, raakt er iemand gewond.

Veel van onze slechte financiële beslissingen worden veroorzaakt doordat we anderen na-apen.

Maar als je niet weet waarom iemand anders zich zo gedraagt, weet je ook niet hoe lang hij zich zo gedraagt en wat hem van gedachten doet veranderen.

En dat is een probleem.

Want stijgende, maar ook dalende, koersen overtuigen ons op een manier waarop een reclamebureau jaloers is. Zij veranderen ons in mum van tijd van langetermijnbeleggers in naïeve optimisten of pessimisten.

Hoe bescherm je jezelf?

Begrijp je eigen tijdshorizon goed. Je vergroot je kansen op een succesvolle langetermijnrendement als je je beslissingen niet laat beïnvloeden door beleggers die een ander spelletje spelen dan jij.

Zo voorkom je dat je door een zeepbel wordt meegezogen. Maar het zorgt er ook voor dat je niet op het diepste punt van de coronacorrectie je aandelen verkoopt.

Als je leeglopende zeepbellen en beurscorrecties ziet als bewijs dat langetermijnbeleggen niet meer werkt, gebruik je de beslissingen van anderen als excuus om je strategie overboord te gooien.

Vergelijk het met een reiziger die zichzelf afvraagt of het vliegtuig wel veilig is omdat hij andere passagiers ziet uitstappen.

Leeglopende zeepbellen en correcties zijn van alle tijden. Maar ze hebben nog nooit kunnen voorkomen dat langetermijnbeleggers een goed rendement haalden. Daar zorgt het rente-op-rente effect wel voor.

En het zijn de beslissingen die je neemt in tijden van chaos die je langetermijnrendement bepalen. Niet je beslissingen tijdens de rustige jaren. Napoleon wist dat toen hij een militair genie definieerde als:

“the man who can do the average thing when everyone else around him is losing his mind.”