Goede Voornemens

“If you want to make God laugh, tell him about your plans” Woody Allen

Gelukkig nieuw jaar! Wat zijn uw goede voornemens voor 2016..? Stoppen met roken, tien kilo afvallen of een marathon lopen? Specifieke doelstellingen die meetbaar zijn en een einddatum hebben zijn belangrijk in het leven. Toch..?

Volgens onderzoek van het ING Economisch Bureau mislukt echter 92% van de goede voornemens. Een kwart van de mensen haalt zelfs het eind van de eerste week niet.

Waarom mislukken goede voornemens?

Volgens Stanford psycholoog, Kelly McGonigal, mislukken goede voornemens vooral omdat mensen vinden dat ze moeten afvallen of een marathon moeten lopen of gezonder moeten eten. Het zijn allemaal prijzenswaardige doelstellingen, maar uiteindelijk voelen ze als verplichtingen. En deze verplichtingen zijn in de drukte van alledag niet consistent op te brengen.

Volgens McGonigal kunt u beter een voornemen kiezen waar u energie, plezier, geluk of bevrediging uithaalt. Een goed voornemen blijkt juist vaak een sta-in-de-weg te zijn voor het plezier dat men uit een activiteit kan behalen. Een doelstelling zoals het lopen van de marathon van New York in minder dan vier uur, zorgt vaak voor blessures als gevolg van overtraining. Wanneer dan eindelijk de grote dag is aangebroken, zit de ambitieuze hardloper thuis met zijn been omhoog. De aspirant hardloper is beter af met het voornemen om twee keer per week lekker een stuk te gaan hardlopen. Langzaam maar zeker is hij in staat steeds verder te lopen en zal hij uiteindelijk die marathon van New York lopen. Misschien pas in 2017. Maakt dat wat uit? Een intrinsieke motivatie als ‘het beste uit jezelf halen’ is uiteindelijk de slimste weg naar het verwezenlijken van een goed voornemen.

Doelstellingen komen met vervelende neven-effecten

‘Als je niet weet waar je naartoe gaat, dan kom je er in ieder geval niet’, is de reden dat de meesten van ons het erover eens zijn dat het stellen van duidelijke, meetbare en moeilijk haalbare doelen onontbeerlijk is voor zowel onze carrière als voor onze persoonlijke ontwikkeling. Onderzoek heeft echter aangetoond dat doelstellingen vergezeld worden door een aantal vervelende neveneffecten die suggereren dat u beter af bent zonder doelen. Laten we kort de belangrijkste twee neven-effecten bespreken.

Een intense focus op het behalen van een korte termijn doelstelling kan ervoor zorgen dat mensen blind worden voor de mogelijk rampzalige effecten op de lange termijn. De Ford Pinto dient hierbij als voorbeeld.

Eind zestiger jaren verloor Ford snel marktaandeel aan buitenlandse concurrenten die kleinere en zuinigere auto’s verkochten. De topman van Ford, Lee Iacocca, ontvouwde de doelstelling een auto te produceren die minder dan 2000 pond woog en minder dan $2000 zou kosten. Oh ja, en het eerste exemplaar moest al in 1970 verkocht worden. In zijn haast de auto op tijd af te hebben, liet het management veiligheidstesten achterwege. Rechtszaken (53 mensen waren overleden) onthulden later dat de Ford Pinto in brand kon vliegen wanneer hij van achteren werd aangereden.

Doelstellingen kunnen tevens leiden tot onethisch gedrag. Terug naar de Ford Pinto…

Nadat Ford het defect van de Pinto had achterhaald, bleef het management achter zijn doelstellingen staan. In plaats van het repareren van het defect, rekende het uit dat de kosten van de toekomstige rechtszaken lager zouden zijn dan de kosten van het repareren van het defect.

Het recente schandaal omtrent de ‘schone diesel’ van Volkswagen is een ander schrijnend voorbeeld van onethisch gedrag dat voortvloeide uit de doelstelling om het marktaandeel in de VS te verhogen van 2% naar 6%.

Andere neveneffecten van doelstellingen zijn het nemen van excessieve risico’s, het bevorderen van concurrentie in plaats van samenwerking binnen organisaties en het negeren van intrinsieke motivatie. Mensen en organisaties met doelstellingen, dienen tevens rekening te houden met het feit dat de wereld niet op de hoogte is van hun doelstellingen en er ook geen snars om geeft. U maakt plannen en God lacht u vervolgens uit. Een bedrijf beginnen met als doel de wereld te veroveren met een nieuw product, kan als gevolg van een recessie eindigen in een faillissement. Echtscheidingen, ziekte en blessures en recessies kunnen er zomaar voor zorgen dat een doelstelling niet wordt gehaald. En wat dan…?

Geen doelstelling, wat dan wel..?

Is er een betere manier om te bereiken wat u wilt? Zijn die lastige neveneffecten van doelstellingen te omzeilen?  Een goed proces is het antwoord.

Succesvolle mensen en organisaties hebben dan ook geen doelstellingen, maar een goed proces. Wat is het verschil? Een doelstelling is een richtpunt met daaraan een specifieke datum verbonden. Een proces is een combinatie van goede gewoontes die, op de lange termijn bijdragen aan succes. Tien kilo afvallen is een doelstelling, maar gezond eten en regelmatig sporten vormen een proces. Die tien kilo raakt u dan vanzelf kwijt. De marathon van New York lopen in minder dan vier uur is een doelstelling, maar dagelijks met plezier een stuk hardlopen is een proces. De marathon in minder dan vier uur lopen, volgt dan vanzelf.

Beleggen vereist ook een goed proces

Iedereen die te maken heeft met het nemen van beslissingen in complexe situaties met een onzekere uitkomst dient een goed proces te hebben. Eén van de belangrijkste elementen van een goed proces is ervoor te zorgen dat je ten opzichte van anderen een voorsprong hebt. Het casino heeft een voorsprong van slechts een paar procent op de gokkers. Gokkers die lang genoeg spelen verliezen uiteindelijk geld. Dit is het business model van een casino. Hoe bepaal je of je een voorsprong hebt? Het is essentieel dat je het verschil kunt herkennen tussen waarde en prijs. Paardenwedders weten dat je juist niet op het snelste paard moet wedden. In de woorden van Steve Crist.

The issue is not which horse in the race is the most likely winner, but which horse or horses are offering odds that exceed their actual chances of victory…”

De grootste fout die beleggers maken is dat zij niet inzien dat de koers van dit moment ervan uitgaat dat recente trends zich voortzetten in de toekomst. Ondernemingen die gedurende de afgelopen jaren een sterke winstgroei hebben gekend, stellen in de toekomst over het algemeen teleur en vice versa.

Een tweede cruciaal element van een goed proces is dat men de rol die tijd speelt apprecieert. Iedereen die te maken heeft met waarschijnlijkheden dient volhardend te zijn. Op de korte termijn kunnen resultaten tegenvallen. Echter, op de lange termijn zal een goed proces leiden tot goede resultaten. Michael Lewis maakt dit laatste punt duidelijk met een voorbeeld dat gebruik maakt van statistieken uit het honkbal:

“Over a long season the luck evens out, and skill shines through. But in a series of three out of five, or even four out of seven, anything can happen. In a five-game series, the worst team in baseball will beat the best about 15 percent of the time. Baseball science may still give a team a slight edge, but that edge is overwhelmed by chance.”

Vertaald naar beleggen betekent dit dat een goed beleggingsproces geen enkele garantie biedt dat de belegger elk kalenderjaar een goed resultaat zal behalen. Soms zijn de resultaten meerdere jaren achtereen teleurstellend. Echter, op de lange termijn zal een goed beleggingsproces tot zeer goede resultaten leiden.

Een lange termijn horizon en het hebben van een voordeel zijn dus op de korte termijn geen enkele garantie op succes. De volgende matrix geeft een overzicht van de mogelijkheden.

We willen uiteraard allemaal in de linkerbovenhoek belanden – het behalen van een succesvol resultaat als gevolg van een goed proces. Dit is het domein, waarin het casino opereert.

De rechterbovenhoek vertegenwoordigt de harde realiteit waar we mogelijk terecht komen wanneer we te maken hebben met complexe situaties met een onzekere uitkomst. Een goed proces kan zo af en toe leiden tot een slecht resultaat. Het casino overkomt dit wanneer een gokker wegloopt met de jackpot.

Echter, niets is zo rampzalig als de linkerbenedenhoek. Een slecht proces dat leidt tot een succesvol resultaat. Dit is het domein, waarin de beginnende optiebelegger kan geraken. Zijn eerste aankoop ooit is een call optie op de AEX, die onmiddellijk in waarde verdrievoudigt. Hij zal het vervolgens heel moeilijk vinden om toe te geven dat hij enorm veel geluk heeft gehad. Hij denkt het spelletje door te hebben en verliest vervolgens bakken met geld.

Loterijen zijn een ander voorbeeld van een slecht proces dat soms tot een spectaculair succes kan leiden.

“A few years ago a man won the Spanish national lottery with a ticket that ended in the number 48. Proud of his ‘accomplishment,’ he revealed the theory that brought him the riches. ‘I dreamed of the number 7 for seven straight nights,’ he said, ‘and 7 times 7 is 48.’”

Kijk uit voor outcome bias

Gezien het feit dat een goed proces op de korte termijn niet altijd leidt tot een goed resultaat, dienen we op onze hoede te zijn voor ‘outcome bias.’ Outcome bias is onze neiging om een beslissing uit het verleden te beoordelen op basis van het uiteindelijke resultaat. Echter, het resultaat zegt niets over de kwaliteit van de beslissing. Voormalig Treasury Secretary, Robert Rubin, verwoordde het als volgt:

“Any individual decision can be badly thought through, and yet be successful, or exceedingly well thought through, but be unsuccessful, because of the recognized possibility of failure in fact occurs. But over time, more thoughtful decision-making will lead to better overall results, and more thoughtful decision-making can be encouraged by evaluating decisions on how well they were made rather than on outcome.”

Outcome bias vinden we overal terug. Laten we de Nederlandse wetgeving eens als voorbeeld nemen. Op de website van de politie is terug te vinden dat de boete voor het bellen of appen achter het stuur €220 bedraagt. In mei 2015 kreeg een vrachtautochauffeur een werkstraf van 240 uur en een rijontzegging van twee jaar opgelegd nadat hij een wegwerker doodreed terwijl hij zat te appen. Met andere woorden, bellen en appen achter het stuur wordt door justitie als een slecht proces bestempeld, maar afhankelijk van het resultaat wordt de dader mild of zwaar bestraft. Bizar…

Conclusie

Bij IBS weten we, net zo min als u, niet wat 2016 ons gaat brengen. Beleggers dienen dan ook te waken voor te ambitieuze doelstellingen. Beter presteren dan de index of een minimum rendement van 10% op aandelen kunnen niet realistisch blijken en slecht aflopen als u daardoor teveel risico gaat nemen. Een goed beleggingsproces, daarentegen, verzekert u van een goed rendement op de lange termijn. Heeft u een goed beleggingsproces? Zo ja, houd u zich daar dan door dik en dun aan vast!

Het team van IBS wenst u een gezond en voorspoedig nieuw jaar!