Zeepbel zoekt speld

“The problem with bubbles is that they force one to decide whether to look like an idiot before the peak, or an idiot after the peak.”

John Hussman

Snel… Noem me één aandeel waarvan je spijt hebt dat je het op 1 januari 2020 niet kocht.

Tesla?

Wij ook.

Het aandeel Tesla steeg van 84 dollar naar 705 dollar. Dat is een rendement van 730 procent. In één jaar!

In 2020 werd alles dat met electrisch rijden en batterijen te maken heeft waanzinnig populair.

In dit kwartaalverslag bespreken we Tesla als voorbeeld.

’t Is een bijzonder kind, en dat is-ie!

Elon Musk is briljant, maar ook compleet gestoord.

Want wie haalt het op 32-jarige leeftijd in z’n hoofd om het tegelijkertijd op te nemen tegen General Motors, Ford en NASA? Alleen een maniak! Iemand die oprecht denkt dat geen hindernis te hoog voor hem is. En iemand die het geen r**t kan schelen wat anderen van hem vinden.

Elon Musk richtte Tesla op omdat hij ons minder afhankelijk wil maken van fossiele brandstoffen. Zijn visie was een simpele:

In 2020 is het met afstand het meest succesvolle autobedrijf ter wereld.

Elon Musk wil ons ook zo snel mogelijk naar Mars brengen. Met een raket die ook nog eens veilig kan landen. Daarom richtte hij het bedrijf SpaceX op. Kijk maar eens naar deze link van een testvlucht van zijn Starship. De landing is nog niet perfect. Maar toch… Elon Musk was op 10 december 2020 in ieder geval opgetogen:

Tenslotte is hij van plan om in de toekomst chips in onze hersenen te plaatsen. In eerste instantie om mensen met een hersenaandoening te helpen. Maar uiteindelijk om onze hersenen met computers te verbinden. En daarvoor richtte hij in 2016 het bedrijf Neuralink^[i] op.

Elon Musk is een cultheld. Een analist van Morgan Stanley noemt hem in een recent research rapport zelfs de ‘Chosen One.’ En enthousiaste volgers van Musk worden Musketeers genoemd. Zij vallen bij alles wat hij zegt of doet in katzwijm.

Is Tesla nu zo’n bijzonder bedrijf? Afgelopen jaar verkocht het vijfhonderdduizend auto’s. Dat was meer dan waar analisten rekening mee hielden. Maar de concurrentie verkocht er 71 miljoen. En toch is Tesla op de beurs net zoveel waard als al die concurrenten bij elkaar opgeteld.

De Musketeers praten dit gigantische waarderingsverschil goed door te zeggen dat Tesla niet alleen een autobedrijf is. Maar vooral een energiebedrijf. Dat toevallig ook auto’s maakt.

Daar verschillen wij van mening. Voor ons is elk fysiek product hetzelfde als een tosti-ijzer. Het is makkelijk na te maken en voordat je het weet heb je veel concurrentie. En dan blijft er voor iedereen maar bitter weinig winst over.

Wij kennen niet veel uitzonderingen. Onze Nederlandse trots, ASML, is er één van.

Je kunt beter lenen dan sparen?

De coronacrisis zorgt ervoor dat wereldwijd de rente nog verder daalde. Zelfs in de Verenigde Staten is de rente nu nul. Sparen loont daarom niet meer.

Maar je kunt wel goedkoper lenen.

En dat doen beleggers.

Massaal.

Naarmate het jaar 2020 vorderde, leenden beleggers in de VS steeds grotere bedragen met als onderpand hun portefeuille. Meestal om nog meer aandelen te kopen. En heel vaak om nog meer aandelen Tesla te kopen.

Amerikaanse beleggers hebben nu zelfs meer dan 700 miljard dollar aan aandelen op de pof gekocht.

De Wall Street Journal[ii] schrijft over een vrouw die in 2020 een vermogen vergaarde van zeven cijfers door driekwart van haar portefeuille in aandelen Tesla te beleggen. Zij is van plan om, met geleend geld, nog meer aandelen Tesla te kopen. Waarom? Volgens de vrouw:

“This is what wealthy people do.”

Is de beurs het nieuwe casino?

De coronacrisis zorgde ervoor dat we zoveel mogelijk binnen bleven. En de overheid betaalde je daarvoor. Amerikanen kregen twee stimulus checks van 1.200 en 600 dollar. Voor een grote groep was dat geld broodnodig omdat ze hun baan verloren.

Voor een andere groep kwam deze stimulus bovenop hun inkomen.

Het inkomen van veel Amerikanen steeg in 2020. Terwijl hun uitgaven daalden. Vakanties werden afgezegd. Huwelijken werden uitgesteld. Buiten de deur eten en drinken werd vervangen door doelloos op Twitter te zitten.

En online handelen in aandelen en opties verving de casino’s.

Hier komt het house money effect om de hoek kijken. House money is geld dat je krijgt of wint zonder dat je daar veel moeite voor hoeft te doen. Je neemt met dit ‘gratis’ geld al snel veel risico. Want als je mis gokt, heb je niks verloren en als je goed gokt, kun je snel rijk worden.

De stimulus checks zijn één van de redenen dat de handel in opties in 2020 met meer dan 50 procent steeg.

Beleggers likten hun vingers dan ook af bij de laatste tweet van de nieuwe president Joe Biden:

Is Robin Hood een drugsdealer?

Als je verslaafd bent, kun je niet meer stoppen met een activiteit of het gebruik van een substantie die schadelijk voor je is.

Vroeger hadden de meeste van onze activiteiten een einde: het einde van een hoofdstuk of van een film, het moment waarop je bij je schoonmoeder weg mocht en de finishline van een triathlon. Maar platformen zoals TikTok, YouTube en Netflix hebben die stopknop weggehaald. Ze blijven ons meetrekken om eindeloos te bingewatchen, te liken en te schelden.

De online beleggingsapp Robinhood doet hier maar al te graag aan mee. In de eerste plaats maakt de app het doen van transacties gratis en ten tweede maakt zij zich schuldig aan de gamificatie van beleggen. De app is kleurrijk en ziet eruit alsof je op het punt staat een spelletje Candy Crush te spelen in plaats van te beleggen. Bovendien dumpt de app na iedere transactie die je doet een regen aan confetti, ballonnen en slingers op je beeldscherm.

De staat Massachusetts heeft Robinhood inmiddels aangeklaagd voor de gamificatie van beleggen.

In de aanklacht staat dat een onervaren klant van Robinhood in een half jaar tijd twaalfduizend zevenhonderd transacties deed[iii]. Dat zijn er bijna 100 per dag!

Alleen al in de eerste helft van 2020 openden drie miljoen nieuwe beleggers een rekening op het platform. De helft daarvan was onervaren. De aanklacht stelt dat Robinhood dat wist. Maar dat de app het ze toch te makkelijk maakte om impulsieve beslissingen te nemen.

Het aandeel Tesla is nogal populair bij Robinhood daghandelaren. Op 13 juli 2020 kochten veertigduizend daghandelaren het aandeel Tesla op het platform. In vier uur tijd![iv]

Maar ook in Europa zijn beleggers druk aan het handelen in aandelen Tesla. Het onderstaande plaatje komt van DEGIRO:

You Only Live Once!

De enorme toename in de online handel van aandelen en opties leidt tot een grote populariteit van online communities waar jonge beleggers bij elkaar komen.

Via TikTok, Twitter, YouTube, Reddit en Discord jagen zij elkaar op. Met name WallStreetBets op Reddit is gigantisch. Het platform heeft 1,8 miljoen gebruikers en staat vol met screenshots van beleggers die tonnen of miljoenen hebben verdiend met optietransacties.

En WallStreetBets heeft ook zo z’n eigen taal.

Op het forum ben je of een autist of een retard. Je bent een autist als je grote risico’s neemt en miljonair wordt of alles verliest. En je bent een retard als je steeds kleine beetjes verliest totdat je geld op is.

Een belegger claimde in een paar weken tijd 750 duizend dollar te hebben verloren. Andere gebruikers staken hun bewondering niet onder stoelen of banken. Hij kreeg dan ook bemoedigende reacties, zoals “Goat” [greatest of all time] and “YOLO” [you only live once].[v]

Tesla is populair op WallStreetBets. Je kunt overal op het platform opmerkingen als “Thank You Lord Musk” en “In Musk We Trust” lezen.

Kun je gelijk krijgen als je ongelijk hebt?

Gaat de koers van Tesla instorten?

Ja, die kans is groot.

Gaat de koers van Tesla verdubbelen.

Ja, die kans is ook groot.

Dat is precies het probleem van een zeepbel. Je weet dat het een zeepbel is maar je bent toch jaloers op iedereen die enorme winsten maakt. En als je het dan niet meer kan verdragen en toch instapt, stort de koers in.

En een zeepbel kan veel langer duren dan je denkt. Omdat ze zichzelf steeds maar weer blijft versterken.

Dankzij de koersstijgingen van het aandeel Tesla lukte het Elon Musk om in 2020 drie keer nieuwe aandelen uit te geven. Hij haalde hierdoor meer dan 12 miljard dollar op. Dankzij dit goedkope kapitaal verbeterde de balans van Tesla:

In 2019 had Tesla ongeveer zes miljard dollar aan liquiditeiten. Maar Tesla had ook meer dan 14 miljard dollar schuld. Dat is geen goede verhouding voor een bedrijf dat nauwelijks winst maakt. Nu heeft Elon Musk 19 miljard dollar in de kas.

En dat stelt hem in staat om de nieuwe fabrieken te bouwen in Berlijn en Texas.

En daardoor kan Tesla snel blijven groeien,

En daardoor blijven beleggers enthousiast.

En daardoor stijgt het aandeel verder.

Op 16 november 2020 maakte Standard & Poor’s bekend dat het aandeel Tesla op 21 december van dat jaar in de S&P 500 index zou worden opgenomen. Op dat moment was de koers 408 dollar per aandeel. Iedere belegger ter wereld wist toen dat indexfondsen 80 tot 100 miljard dollar aan aandelen Tesla moesten kopen. Ongeacht de koers. Dus op 20 december was de koers opgelopen naar 695 dollar per aandeel.

Indexbeleggers misten dus een koersstijging van ruim 70 procent.

En waarom mocht het aandeel Tesla eindelijk onderdeel uitmaken van de S&P 500 index? Eén van de voorwaarden is dat een bedrijf gedurende de afgelopen vier kwartalen winstgevend was. En dat was Tesla?

Maar kwam dat door de verkoop van auto’s?

Nee! Tesla was winstgevend omdat het voor ruim een miljard dollar aan CO2-emissierechten aan andere autofabrikanten had verkocht.

Dankzij dat toeval kochten beleggers het aandeel omdat zij wisten dat indexbeleggers in december voor 80 miljard dollar aandelen Tesla moesten kopen.

Wij hoorden een belegger recent zeggen: “Oh, nu Tesla in de index is opgenomen, koop ik het ook maar.”

De gigantische handel in callopties op Tesla versterkt de koersstijging ook. Als ik een calloptie koop op aandelen Tesla, koop ik voor een klein bedrag het recht om aandelen Tesla te kopen op een vooraf vastgestelde koers. Als de koers stijgt, kan ik een flinke winst maken. Stijgt de koers niet, verlies ik mijn inleg.

Maar als ik een calloptie koop, is er ook iemand die mij die optie verkoopt. De market maker. En hij loopt een veel groter risico. Want hij is verplicht om mij die aandelen te leveren.

En als de koers van Tesla stijgt en ik mijn recht uitoefen, moet hij op de beurs aandelen Tesla kopen en ze voor een lagere koers aan mij verkopen. Dat risico wil hij niet lopen. Als ik die calloptie koop, koopt hij daarom direct aandelen Tesla op de beurs om zijn risico af te dekken.

Dus als ik voor een klein bedrag een calloptie op het aandeel Tesla koop, moet een market maker voor een veelvoud van dat bedrag aandelen Tesla op de beurs kopen.

En daardoor stijgt de koers.

En daardoor kopen Robinhood en WallStreetBets beleggers nog meer opties.

En moeten market makers nog meer aandelen kopen.

Etcetera.

Tenslotte gooit de verkiezingswinst van Joe Biden ook olie op het vuur. Joe Biden vindt dat de Verenigde Staten de wereldwijde leider moet worden in het maken van en rijden in elektrische auto’s.

Daarom is zijn verkiezingswinst belangrijk voor Tesla. Maar ook dat hij die twee senaatzetels won in Georgia. Dit geeft Joe Biden de kans om zijn schone energiebeleid ook uit te voeren.

Daarom is nu ieder bedrijf dat iets doet met klimaatverandering enorm populair.

Is de beurs een zeepbel?

Nee.

Maar sommige aandelen en sectoren wel.

Tesla is zo’n aandeel.

Andere aandelen die populair zijn bij deze beleggers zijn NIO, een Chinese fabrikant van elektrische auto’s en Plug Power, een producent van vloeibare waterstof.

Maar ook in Nederland heeft de ‘elektrische koorts’ toegeslagen. Het snellaadbedrijf Fastned noteerde in september 2020 nog een tientje per aandeel. Op dit ogenblik staat de koers op ruim 60 euro. Dit betekent dat het bedrijf een beurswaarde heeft van 1,1 miljard euro. Bij een omzet van nog geen zeven miljoen!

En dat om een paal neer te zetten en er een elektriciteitsdraad doorheen te trekken.

Maar niemand weet hoeveel lucht de beurs nog in deze zeepbellen kan blazen.

Daarom zijn dit bedrijven waar je niet op wil wedden maar ook niet tegen wil wedden.

[i] Neuralink and the Brain’s Magical Future, Tim Urban, April 20, 2017
[ii] Investors double down on stocks, pushing margin debt to record, WSJ, dec 27, 2020
[iii] Robinhood faces legal action over ‘gamification’ of investing, FT, December 16, 2020
[iv] Nearly 40,000 Robinhood day traders added Tesla shares in 4 hours Monday as the stock whipsawed, Market Insider, Jul 14, 2020
[v] Playing the Market Has a Whole New Meaning, WSJ, June 12, 2020