De recente daling van de olieprijs bracht de afgelopen twee jaar een opmerkelijke tweestrijdigheid aan het licht. Tesla, de fabrikant van elektrische auto’s, haalde in augustus 2015 en in april van dit jaar, ruim $2 miljard aan nieuw aandelenkapitaal op. En dat terwijl het bedrijf nog altijd zwaar verliesgevend is. Bovendien werden de zittende aandeelhouders hierdoor flink verwaterd. Shell heeft in de tussentijd juist fors moeten lenen om haar dividend te kunnen blijven betalen. Bezorgd als de onderneming is dat beleggers het aandeel massaal de rug toekeren, wanneer het dividend verlaagd of zelfs helemaal geschrapt wordt.
IBS is een groot voorstander van maatschappelijk verantwoord beleggen. Het is namelijk ook gewoon een vorm van risicomanagement: het voorkomen van toekomstige financiële risico’s.
Een voorbeeld hiervan is de teloorgang van de kolenindustrie. In 2011 liet Peabody Energy in haar jaarverslag nog trots weten dat: “enormous energy needs around the world point to the early stages of what we expect to be a long lived super-cycle for coal.” In april van dit jaar ging Peabody geruisloos failliet. Tijdens hun dodenmars drukten de kolenaandelen uiteraard een negatieve stempel op het rendement van de aandelenindices. Tegenwoordig weet iedereen dat kolen een ‘stranded asset’ zijn. Ook olie is op weg een stranded asset te worden, alhoewel wij erkennen dat deze dodenmars nog wel even te gaan heeft.
Eind september werd nog gekenmerkt door optimisme omdat de olieproducerende landen een deal hadden gesloten om de productie ietsje te verlagen. Wat ons betreft is dat een vals optimisme. Landen als Saoedi Arabië hebben allang door dat ze straks met een groot deel van hun olievoorraden blijven zitten. De olieproducerende landen zijn echter ‘caught between a rock and a hard place.’ Wanneer zij teveel pompen daalt de prijs te hard en komen zij fiscaal in de problemen. Te weinig pompen zorgt daarentegen voor een hogere olieprijs, en tevens maakt het alternatieve energiebronnen aantrekkelijker. En de kosten van zonne-energie dalen al zo hard.
Bovenstaande betekent nog niet dat het aandeel Tesla wel aantrekkelijk is. De beleggers die gedachteloos geld pompen in Tesla laten zich door de gewiekste Elon Musk keer op keer verwateren. Ook in het vierde kwartaal van dit jaar staat er weer een aandelenemissie op stapel. Bovendien is het aandeel Tesla zwaar overgewaardeerd. Het aandeel Tesla heeft een beurswaarde van $600.000 per verkochte auto versus slechts $5.000 voor General Motors. En dat terwijl GM in 2017 ook een volledig elektrische auto, de Chevy Bolt, zal introduceren.
In mijn vorige column schreef ik al dat risico niets te maken heeft met volatiliteit. Risico is de kans op onherstelbare verliezen doordat de belegger teveel betaalt (valuation risk) voor een investering, zijn investering financiert met geleend geld (financial risk) of de kwaliteit van zijn investering verslechtert (business risk).
Tesla is een typisch voorbeeld van valuation risk en de maatschappelijk verantwoorde belegger dient zich dan ook te realiseren dat de aandelen van duurzame ondernemingen niet per definitie ook goede beleggingen zijn.
Een belegging in de aandelen van Shell confronteert de belegger met twee type risico’s. Ten eerste, verhoogt de onderneming haar leverage door geld te lenen om het dividend te kunnen blijven betalen. Shell verhoogt haar leverage bovendien op een moment dat haar business steeds verder wordt uitgehold door alternatieve energiebronnen (Tesla).